We kennen het allemaal wel na het bouwen van een nieuwe pc, "Heb je het XMP profiel wel aangezet?". Je zet het aan, merkt betere prestaties, maar wat doet het nou precies?
Wat doet RAM geheugen in een computer?
RAM (Random Access Memory) in een computer is een tijdelijke opslag plek voor de gegevens waar de processor mee werkt. Het slaat actieve programma's en gegevens op terwijl de computer aan het werk is, zodat de processor snel toegang heeft tot deze informatie. Hierdoor kan de computer snel en soepel werken, zelfs als er meerdere taken tegelijk worden uitgevoerd. Daarom is het ook belangrijk om genoeg RAM geheugen te hebben. Wanneer er te weinig RAM geheugen in een pc zit, is de tijdelijke opslag plek voor de processor vol, waardoor er vertraging, ofwel lag, optreedt.
Wat betekend XMP?
XMP, wat staat voor eXtreme Memory Profile, is een technologie die is ontwikkeld om het RAM-geheugen in een computer te optimaliseren voor betere prestaties. Het is een soort "overklokken" voor RAM, maar dan met vooraf ingestelde profielen die zijn ontwikkeld door fabrikanten van geheugenmodules. Dit zorgt ervoor dat je niet zelf hoeft te gaan spelen met de timings van je set RAM-geheugen.
De XMP profielen zijn opgeslagen in het de RAM sticks en worden daarom ook zichtbaar in de BIOS wanneer je deze wil inschakelen. Dit gebeurt niet vanzelf, maar moet je als gebruiker echt zelf doen als gebruiker. Weet je niet hoe je dit moet doen of wil je checken of XMP al aan staat? Lees het in deze blog!
Wat zijn de voordelen van XMP?
Verbeterde prestaties
Door XMP aan te zetten zal het geheugen van je computer zichzelf overclocken naar de optimale snelheid. Dit zorgt ervoor dat het geheugen op een hogere snelheid gaat werken waardoor de processor ook op een hogere snelheid kan gaan werken. De processor hoeft dan namelijk minder lang te wachten op gegevens vanuit het geheugen. Dut zul je vooral merken bij zware taken zoals gaming en videobewerking.
In onderstaande afbeelding welke ik uit een blog van TechSpot heb gehaald, is te zien wat verschillende geheugen snelheden doen met de FPS van games.
Tijdbesparing
Vroeger moest je handmatig alle waardes instellen om het geheugen naar de optimale snelheid te krijgen. Tegenwoordig zijn hier dus XMP profielen voor. Je selecteert het profiel, je slaat het op en je kan je systeem weer gebruiken met verbeterde prestaties!
Stabiliteit
Zoals ik net aangaf, moest je vroeger handmatig het geheugen overclocken. Dit kon ervoor zorgen dat je pc sneller crashte of helemaal niet meer op kon starten. Dankzij XMP is dit zo goed als verleden tijd en is geheugen overclocken stabieler dan het ooit is geweest.
Wat zijn de risico's van XMP?
Verminderde stabiliteit
Hoewel XMP-profielen zijn getest en geoptimaliseerd voor stabiliteit, kan het gebruik van deze profielen in sommige systemen leiden tot instabiliteit. Dit kun je merken in vorm van crashes, vastlopers of onverwachte herstarts. Dit kan vooral gebeuren als andere componenten in het systeem niet goed overweg kunnen met de hogere geheugenprestaties.
Hogere aanschafkosten
Geheugen wat XMP ondersteunt en hogere snelheden biedt, is vaak duurder dan standaardmodules. Een geheugen setje DDR5 5600MT/s is bijvoorbeeld goedkoper dan een geheugen setje DDR5 6000MT/s. Dit kan de kosten van een nieuwe pc of een upgrade verhogen.
Niet altijd merkbare prestatieverbeteringen
Afhankelijk van welke games je speelt kan het voorkomen dat je geen verschil merkt wanneer XMP aan of uit staat. Zo brengt XMP bij bijvoorbeeld GTAV of Cyberpunk 2077 niet heel veel meer FPS, maar in games als Valorant en CS2 is het verschil heel goed merkbaar.
